نقش گرده گل زنبور عسل در ایجاد آلرژی

در این دنیا دو نوع آدم وجود دارد: دسته اول افرادی هستند که عاشق بهار هستند و دسته دوم کسانی هستند که فقط دیدن یک دسته گل باعث می‌شود تا کیلومترها فرار کنند.

برای دسته دوم، بهار تنها یک معنی دارد: گرده گل ؛ و من به عنوان کسی که به گرده های گل لقب «غبار مرگ» را داده‌ام، با دسته دوم ابراز همدردی می‌کنم!

گرده گل چیست؟

خوب این ماده زرد رنگ پودری دقیقاً چیست که سبب می‌شود دسته دوم افراد خود را سریعا به اولین جعبه دستمال کاغذی برسانند؟ شاید جواب این سوال برای عاشقان بهار خیلی خوشایند نباشد. گرده گل در اصل اسپرم گیاه است. درست است. هنگامی که درختان، گل ها و انواع دیگر گیاهان گرده افشانی می‌کنند، اسپرم آنها از طریق جریان هوا، حشرات یا هر چیز دیگری منتقل می‌شود و مواد ژنتیکی گیاه را جابجا می‌کند.

پاسخ علمی تر این است که گرده گل چیزی به نام میکرو گاموفیت است و در گیاهان دانه دار تولید می‌شود. این گرانول های فوق سبک توسط قسمت‌های نر گیاه تولید می‌شوند و سپس توسط زنبورها، حرارت، باد و…. به قسمت‌های ماده همان گونه از گیاه راه پیدا می‌کنند.

گرده گل همچنین دارای یک پوشش نسبتاً سخت است که از DNA با ارزش درون آن محافظت می‌کند تا اطمینان حاصل کند که لقاح انجام می‌شود.

متأسفانه برای ما مبتلایان به آلرژی فصلی، اجتناب از گرده گل در بهار خیلی سخت است. چون گرده گل در هوا شناور است و بدون اینکه متوجه شویم وارد سیستم تنفسی ما می‌شود و سبب التهاب بینی و مجاری تنفسی و علائم رایج آلرژی می‌شود.

گرده گل و آلرژی

گرده گل یکی از دلایل مهم آلرژی است

همانطور که گفته شد گرده گل پودری بسیار ریز است که توسط درختان، گلها، علف ها و علف های هرز تولید می‌شود تا گیاهان دیگر گونه های مشابه را بارور کند. تنفس در هوای حاوی گرده گل، در بسیاری از افراد پاسخ ایمنی نامطلوبی را سبب می‌شود.

سیستم ایمنی بدن از ما در برابر مهاجمان خارجی مثل ویروس ها و باکتری ها محافظت می کند.

در افراد مبتلا به آلرژی گرده، سیستم ایمنی به اشتباه گرده بی‌ضرر را به عنوان یک متجاوز خطرناک شناسایی می‌کند و شروع به تولید مواد شیمیایی برای مبارزه با گرده می‌کند.

به این واکنش، واکنش آلرژیک گفته می‌شود و گرده های ایجاد کننده آن را آلرژن گویند. واکنش آلرژیک منجر به علائم تحریک کننده متعددی می‌شود:

• عطسه کردن
• گرفتگی بینی
• اشک ریزی
• آبریزش بینی

برخی از افراد در تمام طول سال به آلرژی گرده مبتلا هستند، در حالی که عده ای دیگر فقط در برخی از اوقات سال حساسیت دارند. به عنوان مثال افرادی که به گرده گیاه غان حساس هستند معمولاً در فصل بهار هنگامی که شکوفه های درختان باز می‌شوند، علائم بیشتری را نشان می‌دهند.

به همین ترتیب، کسانی که به گل میخک حساسیت دارند بیشتر در اواخر بهار و اوایل پاییز تحت تأثیر قرار می‌گیرند.

آلرژی بعید است که پس از ایجاد از بین برود. با این حال، علائم آن را می‌توان با داروها و آمپول‌های ضد آلرژی کنترل کرد.

ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی نیز می‌تواند به تسکین علائم مرتبط با آلرژی گرده گل کمک کند.

به آلرژی گرده گل تب یونجه یا رینیت آلرژیک هم می‌گویند. طبق گفته آکادمی آلرژی، آسم و ایمونولوژی آمریکا (AAAAI) ، حدود 8 درصد از بزرگسالان و کودکان ایالات متحده به تب یونجه مبتلا می‌شوند.

انواع مختلف آلرژی گرده گل

صدها گونه گیاهی وجود دارد که گرده گل را در هوا آزاد می‌کنند و واکنش های آلرژیک را تحریک می‌کنند. در این بخش به برخی از شایع‌ترین موارد اشاره می‌کنیم:

حساسیت به گرده گل درخت غان

گرده درخت غان یکی از رایج ترین گرده های حساسیت زا در بهار است. وقتی درختان شکوفا می‌شوند، دانه های ریز گرده ای را آزاد می کنند که توسط باد پراکنده می‌شود.

تنها یک عدد درخت غان می‌تواند تا 5 میلیون گرده تولید کند که بسیاری از آنها فاصله طولانی را از درخت اصلی طی می‌کنند.

حساسیت به گرده گل بلوط

همانند درختان غان، درختان بلوط نیز در هنگام بهار گرده تولید می‌کنند.

گرچه گرده گیاه بلوط در مقایسه با گرده درختان دیگر، کمتر آلرژیک تلقی می‌شود، اما مدت زمان بیشتری را در هوا معلق می‌ماند. این موضوع سبب می‌شود برخی از افراد واکنش‌های آلرژیک شدید را به گرده این گیاه نشان دهند.

حساسیت به گرده گل چمن

چمن عامل اصلی آلرژی گرده در تابستان است و برخی از شدیدترین و سخت ترین علائم را ایجاد می‌کند. با این حال آمپول‌های تسکین دهنده آلرژی و داروها می‌توانند در تسکین علائم آلرژی گرده چمن بسیار موثر باشند.

علائم آلرژی گرده گل عسل

علائم آلرژی به گرده گل غالباً شامل موارد زیر است:

• گرفتگی بینی
• افزایش فشار سینوس، که ممکن است باعث درد صورت شود
• آبریزش بینی
• خارش چشم و اشک ریزش
• خارش گلو
• سرفه
• زیر چشم ورم کرده و مایل به آبی
• کاهش حس چشایی یا بویایی
• تشدید آسم

چگونه حساسیت به گرده گل تشخیص داده می‌شود؟

پزشک عمومی معمولاً می‌تواند حساسیت به گرده گل را تشخیص دهد. با این حال، ممکن است برای تایید تشخیص از شما بخواهد که به متخصص مراجعه کنید و آزمایش آلرژی دهید.

متخصص آلرژی فردی است که در تشخیص و درمان آلرژی تخصص دارد. متخصص آلرژی ابتدا از شما در مورد سابقه پزشکی و علائم از جمله زمان شروع و مدت زمان آن سوال می‌پرسد.

برای پاسخ به متخصص دقت کنید که علائم شما همیشه وجود دارد یا در فصول خاصی از سال بهتر یا بدتر می‌شود.

سپس متخصص آلرژی شما را برای انجام آزمایش خراش پوست ارجاع می‌دهد تا آلرژن خاص ایجاد کننده علائم شما را تعیین کند.

در این روش، کارشناس نواحی مختلفی از پوست را تیغ می‌زند و مقدار کمی از انواع مختلف آلرژن‌ها را روی آن می‌ریزد. اگر به هر کدام از این مواد حساسیت داشته باشید، در عرض 15 تا 20 دقیقه محل خراش دچار قرمزی، تورم و خارش می‌شود. همچنین ممکن است ناحیه گرد و برجسته‌ای را در محل خراش مشاهده کنید که شبیه کندو است.

آلرژی به گرده گل چگونه درمان می‌شود؟

همانند سایر آلرژی‌ها، بهترین درمان پرهیز از ماده حساسیت زا است. با این وجود اجتناب از گرده گل بسیار دشوار است.

این توصیه‌ها به شما کمک می‌کند کمتر در معرض گرده قرار بگیرید:

• در روزهایی که هوا خشک است و باد می وزد، در خانه بمانید
• از دیگران بخواهید در فصولی که گرده های گل زیادند، کارهای باغبانی شما را انجام دهند
• وقتی تعداد گرده‌ها زیاد است، درها و پنجره‌ها را ببندید.

علاوه بر موارد ذکر شده قرص‌ها و داروهای تزریقی برای کنترل علایم آلرژی وجود دارد که پزشک شما آنها را بر حسب شرایط تجویز می‌کند.