بیشتر عسل‌های عرضه شده در زنجیره‌های عمده‌فروشی به تدریج از مفهوم عسل طبیعی در حال فاصله گرفتن هستند. دلیلش عدم توانایی خریداران در تشخیص و خرید عسل خوب و طبیعی است!
همچنین علاقه و طمع بازار باعث شده است متقلبان، با مخلوط شکر، فروکتوز و یا با افزودن شیرین کننده‌های مصنوعی، طعم دهنده‌ها، رایحه‌ها و سایر مواد شناخته و ناشناخته عسلی مصنوعی و بسیار مضر تولید کنند و آن را به آسانی وارد بازار خرید و فروش عسل کنند.
آیا رس بستن یا شکرک زدن از نشانه‌های عسل خوب است؟
ابتدا باید به این اشاره کنیم که در حال حاضر بیشترین میزان تقلب در بازار عسل‌های شهد صورت می‌گیرد. اما این دلیلی نمی‌شود که بگوییم هر عسلی که شکرک زد طبیعی است.
این یک واقعیت است که عسل طبیعی پس از مدت معینی شکرک بزند یا رس ببندد (کریستالیزه شدن). اما این را هم باید در نظر داشت که عسل ساخته شده با مکمل یا شکر نیز شکرک می‌زند! از طرف دیگر با حس بینایی یا حس چشایی به تنهایی به هیچ وجه نمی‌توان اصالت عسل را تایید کرد.
راهنمای خرید عسل مرغوب
به عنوان مثال: عسل آفتابگردان، کاملاً طبیعی، خالص و دست نخورده، ممکن است طعم شکر بدهد. و به دلیل سطح بالای گلوکز در این نوع عسل، شکرک زدن آن نیز قابل لمس‌تر باشد. این ممکن است سوء ظن‌هایی بی‌اساس و اتهاماتی ضمنی علیه زنبوردار (تولید کننده) عسل در مشتری ایجاد کند. مشتری که قصد خرید عسل طبیعی را دارد اما با انواع آن آشنا نیست. طعم قند علی رغم خصوصیات استثنایی و تأثیرگذار آن بر روی سیستم قلبی عروقی، یکی از دلایلی است که عسل آفتابگردان را بسیار کم ارزش نشان داده و خرید و فروش آن را با مشکل مواجه کرده است.
روش‌های تشخیص و خرید عسل طبیعی و خوب
۱- عسل را قبل از خرید بررسی کنید
با استانداردهای عسل طبیعی کشور یا منطقه خود آشنا شوید. برخی کشورها ممکن است استانداردهای عسل متفاوتی نسبت به سایر کشورها داشته باشند. در زیر می‌توانید تفاوت استاندارد عسل ایران با استاندارد Codex و اتحادیه اروپا را مشاهده کنید:
مقایسه استاندارد عسل ایران، سازمان جهانی غذا و اتحادیه اروپا
در صورت امکان طعم عسل را بچشید. قطعاً چشیدن روش دقیقی برای آزمایش مواد افزودنی نیست. اما اگر طعم، اصلی‌ترین نگرانی شماست، چشیدن می‌تواند کمکتان کند. توجه داشته باشید که یک طعم خارق‌العاده لزوماً به معنای طبیعی بودن عسل نیست.
خوشبختانه تعداد زیادی از فروشندگان عسل در ایران قبل از خرید اجازه چشیدن عسل را به مشتریانشان می‌دهند. پس قبل از خرید حتماً طعم را بچشید.
۲- تشخیص عسل طبیعی در خانه
توجه داشته باشید که این تست ها ۱۰۰٪ دقیق نیستند و تمامیشان توسط متقلبان عسل به راحتی قابل دور زدن هستند. پس به آنها بسنده نکنید. اما پیشنهاد می‌کنیم حتماً این روش‌ها را یاد بگیرید.
در ویدیوهای زیر عسل سمت راست شما طبیعی و عسل سمت چپتان تقلبی هستند.
یک قاشق غذاخوری از عسل شهد یا مایع را به آب گرم اضافه کنید. به آرامی هم بزنید. اگر عسل با انواع خاصی از شربت قند مخلوط شده باشد، در آب حل می‌شود. بسیاری از عسل‌های خوب و متأسفانه حتی برخی از عسل‌های تقلبی نیز ته لیوان ته‌نشین می‌شوند و یا مانند یک توده به قاشق می‌چسبند.
پنبه یا فتیله شمع را داخل عسل فرو ببرید و آتش بزنید. این آزمایش فقط آب اضافه شده در عسل را بررسی می‌کند که ممکن است از سوختن عسل جلوگیری کند. در این آزمایش اگر پنبه یا فتیله شمع به راحتی بسوزد، احتمالاً آب اضافه‌ای ندارد، اما ممکن است مواد دیگری به آن اضافه شده باشد. اگر پنبه یا فتیله شمع نسوزد یا صدای خاموش شدن آتش بیاید، ممکن است عسل حاوی آب باشد.
عسل را روی دستمال کاغذی بریزید. اگر عسل با آب مخلوط شده باشد ممکن است جذب دستمال شود. اما عسل طبیعی نباید اینگونه باشد. و همچنین توجه داشته باشید متقلبان عسل زرنگ‌تر از این حرفها هستند که عسل را با آب مخلوط کنند.
۳- افسانه‌هایی از شناسایی عسل طبیعی در گذشته
اجازه ندهید مورچه‌ها برای شما تصمیم بگیرند. مورچه‌ها به هر چیز شیرین و مغذی علاقه‌مندند. عسل، شربت و هر چیز شیرین دیگری که فکرش را بکنید. خوردن عسل توسط مورچه دلیل طبیعی بودن آن نیست.
توجه داشته باشید که تشخیص عسل طبیعی با مخلوط کردن عسل و الکل آزمایش درستی نیست. برخی منابع ادعا می‌کنند مخلوط کردن عسل تقلبی در الکل، محلولی شیری رنگ ایجاد می‌کند، در حالی که عسل طبیعی در الکل حل نمی‌شود. منابع دیگری دقیقاً ادعایی برعکس دارند! این افسانه حداقل به سال ۱۸۹۳ میلادی باز می‌گردد و حتی در آن زمان توسط زنبورداران حرفه‌ای نیز مورد قبول قرار نگرفته بود.
درمورد ادعاهای مربوط به عسل خوب که گفته می‌شود در یک جهت پیچ می‌خورد یا شکل خاصی را تشکیل می‌دهد شکاک باشید. در اینترنت افسانه‌هایی وجود دارد که عسل طبیعی در زمان ریخته شدن در جهت عقربه‌های ساعت می‌چرخد، یا وقتی مقدار کمی آب روی یک قاشق چایخوری عسل در ظرفی بریزید و آن ظرف را مدتی تکان دهید. عسل طبیعی به اشکال شش ضلعی شبیه لانه زنبور عسل در می‌آید و روی عسل با آب پوشیده می‌شود. هیچ مدرک علمی وجود ندارد مبنی بر اینکه عسل تقلبی در این شرایط رفتار متفاوتی از خود نشان دهد.
در نهایت به خاطر داشته باشید که هیچ آزمایش خانگی قادر به تشخیص افزودنی‌های احتمالی به عسل نیست و باید دنبال روش‌هایی مطمئن‌تر بود.
مطمئن‌ترین روش خرید عسل طبیعی چیست؟
تنها دو راه وجود دارد که می‌توانید توسط آنها از طبیعی و خالص بودن عسل خریداری شده اطمینان حاصل کنید که در زیر به آنها اشاره کرده‌ایم. در عمل، مهم نیست که اینترنت چه ترفندها و چه نکاتی را ارائه می‌دهد. واقعیت این است که هیچ راه دیگری برای تشخیص عسل طبیعی وجود ندارد. به جز:
- آزمایش عسل در آزمایشگاههای غذایی
- شناخت زنبوردار
برای اینکه موقع خرید مطمئن شوید عسل طبیعی است. اولین قدم شناسایی و خرید از یک زنبوردار معتمد است. و البته بهتر است قبل از هر گونه خرید، نمونه‌ای از عسل آن زنبوردار را در آزمایشگاههای تخصصی عسل آزمایش کنید. این روش فعلاً بهترین راه موجود است.
خرید عسل طبیعی
خبر خوب این است که استارتاپ بابال در حال شناسایی و جذب زنبورداران معتمدی است که در زمینه تولید عسل طبیعی در شهرستان خلخال (برترین شهرستان تولید کننده عسل ارگانیک در سال ۹۷) فعال هستند. استارتاپ بابال قبل از ورود زنبورداران به زنجیره فروشش، تمامی محصولات زنبورداران را در آزمایشگاههای تخصصی مواد غذایی ارزیابی می‌کند و بعد از پاس کردن استاندارد ملی ۹۲ ایران، زنبوردار می‌تواند وارد زنجیره فروش این استارتاپ شود.
در نهایت اجتناب از خرید از زنجیرهای بزرگ خرده فروشی، به ۵۰٪ از سؤال ” از کجا می‌توان عسل طبیعی خریداری کرد؟ ” پاسخ خواهد داد. و همچنین اجرای ترفندهای کوچکی که در بالا به آنها اشاره کردیم، بخش دیگری از راه‌های تشخیص و خرید عسل طبیعی بود که می‌توان بطور تقریبی از آنها استفاده کرد.
منبع: wikihow, honeypedia
